Tóm tắt chính:
- Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có khả năng sẽ cắt giảm lãi suất chủ chốt khi lạm phát từ từ giảm và thị trường lao động xấu đi.
- Fed đang tìm kiếm thêm bằng chứng cho thấy lạm phát đang được kiểm soát, và sẽ có thể cắt giảm lãi suất quỹ liên bang trước khi giá cả bắt đầu giảm.
- Ngân hàng trung ương muốn làm dịu lạm phát nhưng không muốn giá cả giảm, vì giảm phát thường đi kèm với suy thoái và mất việc làm.
Nếu bạn chán ngấy với giá cả cao cho những thứ bạn mua hàng ngày, thì Chủ tịch Fed Jerome Powell có một tin xấu cho bạn: giá cả sẽ không bao giờ giảm – ít nhất là nếu ông ấy có thể ngăn chặn điều đó.
Trong ngày thứ hai của buổi điều trần trước Quốc hội vào thứ Tư, Powell tiếp tục lặp lại những gì ông đã nói trước đó. Một lần nữa, ông từ chối đưa ra thời điểm cụ thể khi nào Fed có thể cắt giảm lãi suất chủ chốt của mình, công cụ chính để kiểm soát lạm phát.
Thay vào đó, ông giải thích với Ủy ban Tài chính Hạ viện chiến lược của Fed để chống lại việc tăng giá trong khi bảo vệ thị trường lao động sẽ bao gồm việc không để lạm phát giảm quá thấp.
Mục tiêu của Fed là giữ lạm phát ở mức khoảng 2%
Lời khai của Powell đã nêu rõ cách mà Fed đang suy nghĩ về cuộc chiến chống lại sự tăng giá nhanh chóng. Powell nhấn mạnh rằng mục tiêu của ngân hàng trung ương là giữ giá của những thứ mọi người mua tăng trung bình 2% mỗi năm, không phải là để giá cả đứng yên hoặc giảm.
Để đạt được điều đó, Fed sẽ có khả năng cắt giảm lãi suất quỹ liên bang – gây áp lực giảm lên lãi suất cho mọi loại khoản vay và kích thích nền kinh tế – trước khi lạm phát giảm xuống mức mục tiêu 2%.
“Bạn không muốn đợi cho đến khi lạm phát giảm xuống hoàn toàn 2% vì lạm phát có một đà nhất định,” Powell nói trong phản hồi một câu hỏi từ đại diện đảng Cộng hòa Mike Flood từ Nebraska. “Nếu bạn chờ đợi lâu đến vậy, có lẽ bạn đã chờ đợi quá lâu, vì lạm phát sẽ giảm xuống và sẽ giảm sâu dưới 2%, điều mà chúng tôi không muốn.”
Vậy vấn đề với việc giá cả giảm là gì?
Cuộc trao đổi làm nổi bật sự khác biệt giữa cách mà các chuyên gia, nhà kinh tế và nhà hoạch định chính sách nói về lạm phát, và cách mà hầu hết mọi người nghĩ về nó.
Fed được giao nhiệm vụ giữ giá cả ổn định, mà họ định nghĩa là mức tăng hàng năm 2%. Nhưng nhiều người Mỹ sau nhiều năm lạm phát vượt mức này muốn giá cả giảm xuống. Nói cách khác, họ muốn giảm phát, không phải giảm tốc độ lạm phát.
Một cuộc khảo sát của YouGov vào tháng 11 cho thấy 64% người trưởng thành ở Mỹ muốn “giá cả hàng hóa, dịch vụ và xăng dầu giảm” như là dấu hiệu của một nền kinh tế tốt. Chỉ có 20% muốn mức lương cao hơn dù lương cũng có ảnh hưởng lớn đến sức mua của hầu hết các hộ gia đình.
Vậy tại sao chúng ta không thể có một chút giảm phát?
Trong khi giá của các mặt hàng cá nhân như xăng dầu có thể tăng và giảm vì những lý do vô hại, giảm giá rộng rãi cho mọi loại mặt hàng thường chỉ xảy ra khi có điều gì đó khủng khiếp đã xảy ra với nền kinh tế. Giai đoạn duy nhất của giảm phát liên tục kể từ khi chính phủ bắt đầu theo dõi giá cả đã xảy ra trong cuộc Đại Suy thoái.
Tại sao Fed lo sợ giảm phát?
Đó là vì trong logic cung và cầu của một thị trường tự do, giá chỉ giảm khi nguồn cung cho các mặt hàng tăng, hoặc nhu cầu giảm mạnh.
Trong một cuộc suy thoái, nhu cầu giảm vì mọi người mất việc và không còn tiền để chi tiêu. Doanh nghiệp phản ứng với nhu cầu giảm bằng cách sa thải công nhân, tạo nên một vòng xoáy luẩn quẩn. Fed muốn tránh điều này: khi tỷ lệ thất nghiệp bắt đầu tăng, báo hiệu một cuộc suy thoái tiềm tàng, sách lược của Fed là cắt giảm lãi suất, đưa thêm tiền vào nền kinh tế và kích thích nhu cầu.
Và thực tế, thị trường lao động cuối cùng cũng đang yếu đi do chiến dịch tăng lãi suất chống lạm phát của Fed bắt đầu từ tháng 3 năm 2022. Sau vài tháng tăng trưởng, tỷ lệ thất nghiệp vào tháng 6 đứng ở mức 4,1%, cao nhất kể từ tháng 11 năm 2021.
Khi áp lực trên thị trường lao động gia tăng, Powell bắt đầu công khai đặt câu hỏi liệu đã đến lúc Fed chuyển từ chế độ chống lạm phát sang chế độ ngăn chặn mất việc làm. Theo nhiệm vụ kép của Fed do Quốc hội giao phó, họ phải làm cả hai.
“Trong một thời gian dài chúng tôi đã phải tập trung nhiều vào nhiệm vụ chống lạm phát, nhưng tôi nghĩ bây giờ chúng tôi đang đến nơi mà thị trường lao động đang cân bằng gần đúng mức cần thiết, và do đó chúng tôi đang nhìn vào cả hai,” Powell nói vào thứ Tư.